Elfriede Jelinek's Newer Dramatical Texts and Their Long Way to the Polish Theater. A Gloss on the Theatrical Transfer
Abstract
Elfriede Jelinek's "texts for the theater" are enjoying more and more interest in Poland, even though in the 90s and in the early 2000s the Polish theater was not interested in plays which went outside the classical idea of stageability. Many researchers stress the fact that the Polish and German theatrical practices are very different, while at the same time they notice how the German-speaking standards have gradually influenced the stage life in Poland. It was not until new translations by people connected to the theater started to appear, backed up by generational change and favorable politics of theater directors, that Elfride Jelinek's plays started to become visible on the Polish theater landscape. Two stage productions from the 2007/2008 season illustrate this trend especially well: About Animals (Über Tiere), directed by Łukasz Chotkowski in Teatr Polski in Bydgoszcz, and A Sport Play (Ein Sportstück), directed by Krzysztof Garbaczewski in Opole (both texts translated by Karolina Bikont). This article calls for a systematic treatment of the theatrical transfer, which allows for the inclusion of many factors that influence the process.
Keywords:
Elfriede Jelinek, theatrical transfer, stageability, Łukasz Chotkowski, Polish-German theatrical transferReferences
References
Arteel I., Elfriede Jelineks kinematographisches Theater, [in:] Elfriede Jelinek „Ich will kein Theater”. Mediale Überschreitungen, hrsg. von P. Janke & Team, Praesens, Wien 2007, S. 23–31. Google Scholar
Borowski M., Sugiera M., Transfer kulturowy czy kulturowa mobilność: rekonesans teoretyczny, [in:] Teatr – Literatura – Media. O polsko--niemieckich oddziaływaniach w sferze kultury po 1989 roku, hrsg. von M. Leyko, A. Pełka, Primum Verbum, Łódź 2013, S. 43–53. Google Scholar
Bydgoszcz. Od dzisiaj „Dom Jelinek” w Polskim, materiały promocyjne, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/160953.html [letzter Zugriff: 1.06.2017]. Google Scholar
Chotkowski Ł., Na granicy osobistego i publicznego, [in:] „Mówię i mówię”. Teatralne maski Elfriede Jelinek, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008, S. 148–149. Google Scholar
Dąbek A., Teksty do wygłoszenia, teksty do grania?, „Kultura Enter” 2009, Nr. 8, 30. März 2009, URL: http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/teksty-do-wygloszenia-8211-teksty-do-grania.html [letzter Zugriff: 11.05.2017]. Google Scholar
„Die Gedanken sind die Handlung”. Nicolas Stemann (Hamburg) im Gespräch mit Pia Janke, [in:] Elfriede Jelinek „Ich will kein Theater“. Mediale Überschreitungen, hrsg. von P. Janke & Team, Praesens, Wien 2007, S. 172–177. Google Scholar
Duda A., Ciało i performans. „Babel” Elfriede Jelinek w inscenizacji Mai Kleczewskiej na tle teatralnej recepcji dramatu austriackiego w Polsce, [in:] Jelinek po polsku. Tłumaczenia i inscenizacje, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014, S. 57–77. Google Scholar
Elfriede Jelinek – Eine Autorin für das Theater? Diskussion mit Eva Brenner, Hilde Haider-Pregler und Emmy Werner, moderiert von Pia Janke, [in:] Elfriede Jelinek „Ich will kein Theater“. Mediale Überschreitungen, hrsg. von P. Janke & Team, Praesens, Wien 2007, S. 178–195. Google Scholar
Garbaczewski Krzysztof im Polnischen Rundfunk. URL: http://www.polskieradio.pl/8/196/Artykul/1831421,Tomasz-Konina-Wspieralaktorow-i-rezyserow [letzter Zugriff: 2.10.2017]. Google Scholar
Garufo A., Ploch D., Poszukiwanie nowej formy i przestrzeni teatralnej w transferze polsko-niemieckiego teatru współczesnego w kontekście działalności teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu, in Druck. Google Scholar
Głowacka M., „…jesteśmy w domu, gdzieś między niebem a ziemią”, „Teatr“ 1995, Nr. 7–8, S. 16–17. Google Scholar
Goethe Institut Rozmowy z tłumaczami Karolina Bikont, URL: http://www.goethe.de/ins/pl/lp/kul/dup/uwe/ueb/pl7896576.htm [letzter Zugriff: 15.06.2017]. Google Scholar
Holona M., Zittel C., Einleitung, [in:] Positionen der Jelinek Forschung, „Jahrbuch für internationale Germanistik“, Reihe A, Bd. 74, hrsg. von M. Holona, C. Zittel, S. 7–11. Google Scholar
Jelinek E., Ein Sportstück, Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2004. Google Scholar
Jelinek E., Ich möchte seicht sein, URL: www.elfriedejelinek.com [letzter Zugriff: 5.07.2017]. Google Scholar
Jelinek E., Ich will kein Theater. Ich will ein anderes Theater, [in:] Autorinnen: Herausforderungen an das Theater, hrsg. von A. Roeder, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1989, S. 143–160. Google Scholar
Jelinek E., O zwierzętach. Chór sportowy, übers. von K. Bikont, Teatr Polski w Bydgoszczy, Bydgoszcz o.J. Google Scholar
Jelinek E., Sinn egal. Körper zwecklos, URL: www.elfriedejelinek.com [letzter Zugriff: 5.07.2017]. Google Scholar
Jezierska A., Dyżurna feministka. Dlaczego i jak polskie pisarki czytają Elfriede Jelinek, „Studia Neofilologiczne” 2015, H. 11: Współczesna recepcja literatury niemieckojęzycznej w XX i XXI wieku, hrsg. von J. ŁawnikowskaKoper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, S. 29–47, http://dx.doi.org/10.16926/sn.2015.11.02 . Google Scholar
JuAn, Nie tylko o sporcie, „Wiadomości Wałbrzyskie” Nr. 48/01.12 vom 4.12.2008, URL: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/63254.html [letzter Zugriff: 11.06.2017]. Google Scholar
Jürs-Munby K., Inszenierungsformen, [in:] Jelinek-Handbuch, hrsg. von P. Janke, unter Mitarbeit von Ch. Schenkermayr und A. Zenker, Metzler, Stuttgart-Weimar 2013, S. 324–334. Google Scholar
Kaplan S., „Machen Sie, was Sie wollen” – „Wolken.Heim.“ als Rohstoff, URL: https://jelinetz2.files.wordpress.com/2013/02/xmachen_sie_was_sie_wollen.pdf [letzter Zugriff: 1.06.2017]. Google Scholar
Kłopocka I., Jak się kreuje superbohaterów, „Nowa Trybuna Opolska” 2008, Nr. 64/15/16.03.08 (18.03.2008), URL: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/52964.html [letzter Zugriff: 11.06.2017]. Google Scholar
Kowalska J., Lament sportowy, „Teatr” 2008, Nr. 5, 14.05.2008, zitiert nach: URL: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/55413.html [letzter Zugriff: 11.06.2017]. Google Scholar
Lefevere A., Ogórki Matki Courage, übers. von A. Sadza, [in:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, hrsg. von P. Borowski, M. Heydel, Znak, Kraków 2009. Google Scholar
Leyko M., Wstęp, [in:] Dramat po dramacie. Przemiany form dramatycznych w Niemczech po 1945 roku, hrsg. von M. Leyko, A. Pełka, Primum Verbum, Łódź 2012. Google Scholar
Lust: Elfriede Jelinek im Zenit des Ruhms? Ein Interview aus Wien (geführt von Jolita Venckute), „haGalil onLine“, 7.12.98, URL: http://www.hagalil.com/archiv/98/12/jellinek.htm [letzter Zugriff: 7.07.2017]. Google Scholar
Lüsebrink H.-J., Kulturtransfer – methodisches Modell und Anwendungsperspektiven, [in:] Europäische Integration als Prozess von Angleichung und Differenzierung, hrsg. von I. Tömmel, Leske + Budrich, Opladen 2001, S. 213–226. Google Scholar
Majkiewicz A., Krytyczna recepcja prozy Elfriede Jelinek w Polsce, [in:] Jelinek po polsku. Tłumaczenia i inscenizacje, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014, S. 11–45. Google Scholar
Majkiewicz A., Ziemska J., Jelineks Dramen in Polen – Zwischen feministischer Sicht und (un)scharfer Sprache, in:] Theatrale Grenzgänge. Jelineks Theatertexte in Europa, hrsg. von P. Clar, Ch. Schenkermayr, Praesens, Wien 2008, S. 305–320. Google Scholar
Pełka A., Elfriede Jelineks Theatertexte in Polen. Möglichkeiten und Probleme des Sprach- und Kulturtransfers, [in:] „Postdramatik“: Reflexion und Revision, hrsg. von P. Janke, T. Kovacs, Wien, Praesens 2015, S. 481–491. Google Scholar
Pełka A., Körper – Sport – Krieg, [in:] Jelinek-Handbuch, hrsg. von P. Janke, unter Mitarbeit von Ch. Schenkermayr und A. Zenker, Metzler, StuttgartWeimar 2013, S. 297–300. Google Scholar
Prykowska-Michalak K., Kurtyna w górę! Relacje między teatrem polskim a teatrem niemieckim po 1990 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012. Google Scholar
Sugiera M., Vorwort, [in:] Ein schwieriger Dialog. Polnisch-deutsch-österreichische Theaterkontakte nach 1945, hrsg. von M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2000, S. 17–24. Google Scholar
Szczepaniak J., „W zasadzie jestem nieprzetłumaczalna“. O problemach z przekładem teksów dramatycznych Elfriede Jelinek na język polski, [in:] „Mówię i mówię“. Teatralne maski Elfriede Jelinek, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008, S. 179–199. Google Scholar
Szczepaniak M., „Mówię i mówię“. Elfriede Jelinek – teatr artykulacji, [in:] „Mówię i mówię”. Teatralne maski Elfriede Jelinek, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008, S. 9–22. Google Scholar
Szczepaniak M., Wstęp, [in:] „Mówię i mówię“. Teatralne maski Elfriede Jelinek, hrsg. von M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2008, S. 7–8. Google Scholar
„Wer spricht aus diesen Texten?“ Tilman Raabke im Gespräch mit Christian Schenkermayr, [in:] Elfriede Jelinek „Ich will kein Theater“. Mediale Überschreitungen, hrsg. von P. Janke & Team, Praesens, Wien 2007, S. 146–151. Google Scholar
Statistics
Abstract views: 54PDF downloads: 15
Most read articles by the same author(s)
- Agnieszka Jezierska, “She is mean, I love her” – Jelinek among Michał Witkowski. Between interpretation and use , Transfer. Reception Studies: Vol. 1 (2016): CIRCULATION OF GERMAN-LANGUAGE AND POLISH LITERATURE IN THE XXI CENTURY
Similar Articles
- Aleksandra Jaworska, Writers in Austria on the war in Ukraine (Elfriede Jelinek, Julya Rabinowich and Peter Paul Wiplinger) , Transfer. Reception Studies: Vol. 7 (2022)
- Ewelina TKACZ, Beyond Genre: Fairy Tales Transformation in the Contemporary German-Language Literature (Exemplified By the Works of and Rafik Schami, Walter Moers, Elfriede Jelinek) , Transfer. Reception Studies: Vol. 3 (2018)
- Agnieszka Jezierska, “She is mean, I love her” – Jelinek among Michał Witkowski. Between interpretation and use , Transfer. Reception Studies: Vol. 1 (2016): CIRCULATION OF GERMAN-LANGUAGE AND POLISH LITERATURE IN THE XXI CENTURY
- Rafał Pokrywka, The Ironical Mode in the Contemporary Romance Novel , Transfer. Reception Studies: Vol. 5 (2020)
- Elżbieta HURNIK, Austrian Literature in „Literatura na Świecie” , Transfer. Reception Studies: Vol. 2 (2017)
- Aneta JURZYSTA, The silence of a drummer - Günter Grass and his literary output as posthumously evaluated in the Polish and German press , Transfer. Reception Studies: Vol. 1 (2016): CIRCULATION OF GERMAN-LANGUAGE AND POLISH LITERATURE IN THE XXI CENTURY
- Joanna FRUŻYŃSKA, Intercultural and intersemiotic transfer of humor. The children novel by Erich Kästner «The 35thof May or Conrad’s Ride to the South Seas» in the graphic design of Bohdan Butenko , Transfer. Reception Studies: Vol. 3 (2018)
- Joanna ŁAWNIKOWSKA-KOPER, The borders of bourgeois class (in)decency. Marcin Kołodziejczyk's Dysforia. Przypadki mieszczan polskich in the context of Polish reception of Gabriele Wohmann , Transfer. Reception Studies: Vol. 3 (2018)
- Tobiasz JANIKOWSKI, The German-Polish „Potsdam” Border as Source of Imagination and Emotionalizing , Transfer. Reception Studies: Vol. 3 (2018)
- Anna Pastuszka, The anxiety of the stranger and overcoming it. The cosmopolitan attitude of Ilija Trojanow , Transfer. Reception Studies: Vol. 8 (2023): Anxiety and fear in contemporary German-language, Polish and Irish literature
You may also start an advanced similarity search for this article.