Interkultureller und intersemiotischer Humortransfer. Erich Kästners Kinderroman «Der 35. Mai oder Konrad reitet in die Südsee» und dessen Grafikdesign von Bohdan Butenko
Joanna FRUŻYŃSKA
j.fruzynska@uw.edu.plUniwersytet Warszawski (Warszawa) (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-3316-0196
Abstract
Zusammenfassung
Ziel des Artikels ist die Analyse des Grafikdesigns von Erich Kästners Kinderroman Der 35. Mai oder Konrad reitet in die Südsee in den Ausgaben des Verlages „Nasza Księgarnia“ von 1957-2008. Die polnische Ausgabe, illustriert von Bohdan Butenko, einem herausragenden Vertreter der polnischen Illustrationsschule, hat Eigenschaften eines Bilderbuches und zeichnet sich durch Vielseitigkeit des Designs aus, mit typographischen und bucharchitektonischen Elementen. Analysiert wird das als Intermedialitätsform betrachtete Grafik-Layout des Buches im Hinblick auf dessen Zusammenhang mit dem für Kästners Schaffen bezeichnenden Humor, der sowohl im literarischen Text als auch in den Illustrationen auf mehrere typische Arten vorhanden ist, wie z. B. in Karikaturporträts, der Karnavalsabbildung „der Verkehrten Welt“ oder dezenter Ironie und Satire.
Schlagworte:
Bilderbuch, Illustration, Humor, Karikatur, IronieLiteraturhinweise
Literaturhinweise
Artyści polskiej książki. 50 lat konkursu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, red. K. Iwanicka, Polskie Towarzystwo Wydawców Książek, Warszawa 2009. Google Scholar
Bachtin M.M., Twórczość Franciszka Rabelais’ego a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975. Google Scholar
Cackowska M., Współczesna książka obrazkowa – pojęcie, typologia, badania, teorie, konteksty, dyskursy, [w:] Książka obrazkowa. Wprowadzenie, red. M. Cackowska, H. Dymel-Trzebiatowska, J. Szyłak, Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2017, s. 11–48. Google Scholar
Cackowska M., Wincencjusz-Patyna A., Polska Szkoła Książki Obrazkowej, projekt i opracowanie graficzne Grażka Lange, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk 2017. Google Scholar
Dziechcińska H., Karykatura i pamflet jako jej odmiana, [w:] eadem, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976, s. 34–63. Google Scholar
Dzieci są bardzo dokładne. Z Bohdanem Butenką rozmawia Sebastian Frąckiewicz, [w:] S. Frąckiewicz, Ten łokieć źle się zgina. Rozmowy o ilustracji, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, s. 87–100. Google Scholar
Dziemidok B., O komizmie. Od Arystotelesa do dzisiaj, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011. Google Scholar
Eco U., Historia krain i miejsc legendarnych, przeł. T. Kwiecień, Rebis, Poznań 2013. Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Universitas, Kraków 2013, s. 368. Google Scholar
Kästner E., 35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych, przeł. S. Baczyńska, Nasza Księgarnia, Warszawa 1957. Google Scholar
Kästner E., 35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych, przeł. S. Baczyńska, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986. Google Scholar
Kästner E., 35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych, przeł. S. Baczyńska, Świat Książki, Warszawa 1996. Google Scholar
Kästner E., 35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych, przeł. S. Baczyńska, Nasza Księgarnia, Warszawa 2008. Google Scholar
Kästner E., Der 35. Mai, [w:] idem, Kästner für Kinder, Atrium Verlag, Zürich 1985, s. 351–447. Google Scholar
Kästner Erich [hasło:], [w:] Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży, red. K. Kuliczkowska i B. Tylicka, Wiedza Powszechna, Warszawa 1984, s. 172–172. Google Scholar
Kowal G., Niemiecka recepcja Janusza Korczaka, „Transfer. Reception Studies” 2016, t. 1: Cyrkulacja literatury niemieckojęzycznej i polskiej w XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, s. 209–233; http://dx.doi.org/10.16926/trs.2016.01.11. Google Scholar
Joosen V., [hasło:] Erich Kästner, [w:] The Oxford Encyklopedia of Children’s Literature, red. Jack Zipes, t. 2 (DUBO-LOWR), Oxford University Press, Oxford 2006, s. 347–349. Google Scholar
Propp W.J., O komizmie i śmiechu, przeł. P.M.E. Knyż, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2016. Google Scholar
Szewczyk G.B., Literatura – kultura – dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej, „Transfer. Reception Studies” 2016, t. 1: Cyrkulacja literatury niemieckojęzycznej i polskiej w XXI wiek , red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, s. 11–27; http://dx.doi.org/10.16926/trs.2016.01.01. Google Scholar
Wiercińska J., Sztuka i książka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986. Google Scholar
Wincencjusz-Patyna A., U źródeł światowych sukcesów Polskiej Szkoły Ilustracji, „Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego” 2009, nr 1 (11), s. 3–29. Google Scholar
Wincencjusz-Patyna A., Podróż za tysiąc uśmiechów. Komizm w polskiej ilustracji książkowej, [w:] Do śmiechu. Komizm w sztuce dla dziecka, red. G. Leszczyński, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2016, s. 111–124. Google Scholar
Wróblewska V., Sztuka dla dzieci, czyli mały karnawał, [w:] Do śmiechu. Komizm w sztuce dla dziecka, red. G. Leszczyński, Centrum Sztuki Dziecka, Poznań 2016, s. 45–72. Google Scholar
Ziomek J., Rzeczy komiczne, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2000. Google Scholar
Ziółkowska-Sobecka M., [hasło:] Bohdan Butenko, [w:] S. Frycie, M. Ziółkowska-Sobecka, W. Bojda, Leksykon literatury dla dzieci i młodzieży, Google Scholar
Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2007, s. 100. Google Scholar
Authors
Joanna FRUŻYŃSKAj.fruzynska@uw.edu.pl
Uniwersytet Warszawski (Warszawa) Poland
https://orcid.org/0000-0002-3316-0196
Statistics
Abstract views: 107PDF downloads: 29
Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in
- Joanna Frużyńska, Bittere Tränen unerträglicher Kinder in der polnischen Fassung. Über das Motiv des Weinens in den Übersetzungen der Struwwelpeter-Sammlung von Heinrich Hoffmann , Transfer. Reception Studies: Bd. 5 (2020)
Ähnliche Artikel
- Katarzyna LUKAS, Grenzüberschreitungen in intersemiotischer Translation: Dieter Jüdts Graphic novel Heimsuchung und andere Erzählungen von Bruno Schulz , Transfer. Reception Studies: Bd. 3 (2018)
- Bożena Anna Badura, Zwischen Komik und Postironie. Die Spielarten des Humors in Tyll von Daniel Kehlmann , Transfer. Reception Studies: Bd. 5 (2020)
- Marcin Jaworski, Comics und die Grenzsituation. Ästhetik, Form, Inhalt , Transfer. Reception Studies: Bd. 6 (2021): AFFEKTE 2 - ZEITGENÖSSISCHE KULTUR DER EMOTIONEN. TRANSFER. TRANSLATION REZEPTION
- Katarzyna PIOTROWSKA, Mittagsfrau Julia Francks und Wörterbuch Jenny Erpenbecks in der polnischen Rezeption , Transfer. Reception Studies: Bd. 1 (2016): VERBREITUNG VON DEUTSCHSPRACHIGER UND POLNISCHER LITERATUR IM XXI JAHRHUNDERT
- Szymon Gębuś, Neuer „Meilenstein“ im Kanon der gegenwärtigen Comicforschung [Rezension:] Stephan Packard, Andrea Rauscher, Véronique Sina, Jan-Noël Thon, Lukas R.A. Wilde, Janina Wildfeuer. Comicanalyse. Eine Einführung. Stuttgart: J. B. Metzler Verlag, 2019, 228 S. , Transfer. Reception Studies: Bd. 7 (2022)
- Iwona Sterczewska , Joanna Bochaczek-Trąbska, Emotive Funktionen des polnischen Exlibris von 1939-1945 , Transfer. Reception Studies: Bd. 6 (2021): AFFEKTE 2 - ZEITGENÖSSISCHE KULTUR DER EMOTIONEN. TRANSFER. TRANSLATION REZEPTION
- Hans-Christian Trepte, Rückkehr in die Vergangenheit. Auf den Spuren von Familienangehörigen in der deutschsprachigen Literatur (nicht nur) polnischer Herkunft , Transfer. Reception Studies: Bd. 4 (2019)
- Martin STOSIK, Von ‚Ich liebe jede Falte’ bis ‚Hurra, wir leben noch!’ – der humoristische Umgang mit dem Älterwerden in Sandra Schönthals Shades of Fifty , Transfer. Reception Studies: Bd. 6 (2021): AFFEKTE 2 - ZEITGENÖSSISCHE KULTUR DER EMOTIONEN. TRANSFER. TRANSLATION REZEPTION
- Grzegorz KOWAL, Janusz Korczaks Rezeption in Deutschland , Transfer. Reception Studies: Bd. 1 (2016): VERBREITUNG VON DEUTSCHSPRACHIGER UND POLNISCHER LITERATUR IM XXI JAHRHUNDERT
- Karolina MATUSZEWSKA, „Aus dem Schatten heraustreten, aus dem Schrank und Keller kommen" - das internationale Literatur- und Übersetzungsprojekt TransStar Europa und sein Einfluss auf die Rezeption der deutschsprachigen Literatur des 20. und 21. Jahrhunderts in Polen , Transfer. Reception Studies: Bd. 1 (2016): VERBREITUNG VON DEUTSCHSPRACHIGER UND POLNISCHER LITERATUR IM XXI JAHRHUNDERT
Sie können auch eine erweiterte Ähnlichkeitssuche starten für diesen Artikel nutzen.