„The beautiful landscape of battlefields, cemeteries and ruins..." –Przestrzeń pamięci i koncepcja (anty)ojczyzny w powieści Jaroslava Rudiša Winterbergs letzte Reise
Abstrakt
Podstawą rozważań jest ciesząca się międzynarodowym uznaniem powieść Winterbergs letzte Reise [Ostatnia podróż Winterberga] Jaroslava Rudiša. Prawie 100-letni protagonista Winterberg (urodzony w Reichenberg/Sudetenland, dziś Liberec/CZ) odbywa pociągiem podróż z Berlina do Sarajewa wraz ze swoim, pochodzącym z Czech opiekunem Krausem, który zajmuje się często starszymi ludźmi i towarzyszy im w ostatnich miesiącach życia. Opierając się na swoistej rywalizacji o ojczyznę między dwoma protagonistami, o potencjalnie zacofaną, ale przyszłościową Monarchię Austro-Węgierskiej i na negatywnych skojarzeniach z ojczyzną – komunistyczną Czechosłowacją – „stara ojczyzna” staje się bardziej obca niż „kraina wygnania”, tj. Niemcy – w artykule podjęta została próba redefinicji pojęcia ojczyzny oraz obcości, a w konsekwencji przewartościowania relacji między tym, co własne, a tym, co obce, i oraz przedstawiono nową koncepcję Ojczyzny „w nędznych czasach”.
Słowa kluczowe:
Przestrzeń pamięci, koncepcja (anty)ojczyzny, route d´horizont, monarchia KuK (monarchia austro-węgierska), CSSRBibliografia
Bibliografia
Albrecht, Glenn. “Solastalgia: a new concept in human health and identity.” PAN 3 (2010): 41–55. Google Scholar
Achleitner, Friedrich. Wiener Vorlesungen im Rathaus. Wien: Picus-Verlag, 1990. Google Scholar
Assmann, Aleida. Das neue Unbehagen an der Erinnerungskultur: Eine Intervention. München: C.-H. Beck, 2013. Google Scholar
Assmann, Aleida. Formen des Vergessens. 10. Vorlesung Stiftungsprofessur: Mainz/Germersheim, 29./30. Juni 2015. www.blogs.uni-mainz.de/ studgen-stiftung-jgsp/files/2019/01/Abschlussvorlesung-Aleida-Assmann-Vergessen.pdf. Google Scholar
Assmann, Jan. Das kulturelle Gedächtnis. Schrift, Erinnerung und politische Identität in frühen Hochkulturen. München: C.H. Beck, 1992. Google Scholar
Bausinger, Hermann. „Heimat in einer offenen Gesellschaft. Begriffsgeschichte als Problemgeschichte.“ In Heimat: Analysen, Themen, Perspek-tive, edited by Will Cremer, and Ansgar Klein, 76-90. Bielefeld: Westfalen Verlag, 1990. http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bsz:21-opus-67525, http://hdl.handle.net/10900/47994. Google Scholar
Baccolini, Raffaela and Molan, Tim. „Introduction: Dystopia and Histories.“ In Dark Horizons. Science fiction and the Dystopian Imagination, edited by Baccolini, Raffaela, and Tim Molan. New York/London: Routledge, 2003. Google Scholar
Bloch, Ernst. Das Prinzip Hoffnung. Vol. III. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1979. Google Scholar
Erll, Astrid, and Nünning, Ansgar. Gedächtniskonzepte der Literaturwissenschaft. Theoretische Grundlegung und Anwendungsperspektiven. Berlin: de Gruyter, 2005. Google Scholar
Heimat. Konturen und Konjunkturen eines umstrittenen Konzepts, edited by Gebhard, Gunther, Geissler, Oliver, and Steffen Schröter. Bielefeld: transcript Verlag, 2015. Google Scholar
Heimat Revisited. Kulturwissenschaftliche Perspektiven auf einen umstrittenen Begriff, edited by Bönisch, Dana, Runia, Jill, and Hanna Zehschneider. Berlin: de Gruyter, 2020. Google Scholar
Greverus, Ina Maria. Der territoriale Mensch. Ein literaturanthropologischer Versuch zum Heimatphänomen. Frankfurt am Main: Athenäum, 1972. Google Scholar
Halbwachs, Maurice. Das kollektive Gedächtnis. Frankfurt am Main: Fischer, 1991. Google Scholar
Hansen, Klaus P. Kultur, Kollektiv, Nation. Passau: Stutz, 2009. Kundera, Milan. “Un occident kidnappé oder die Tragödie Zentraleuropas.“ Translated by Cornelia Falter. Kommune. Forum für Politik und Ökonomie 2, no. 7 (1984): 43-52. Google Scholar
Kunisch, Hans Peter. „Königgrätz ist nie vorbei,“ DIE ZEIT. Accessed November 30, 2022. www.zeit.de/2019/12/winterbergs-letzte-reise-jaroslav-Rudiš. Google Scholar
Layh, Susanna. Finstere neue Welten: Gattungsparadigmatische Transformationen der literarischen Utopie und Dystopie (text & theorie). Würz-burg: Königshausen & Neumann, 2014. Google Scholar
Lübbe, Hermann. Säkularisierung. Geschichte eines ideenpolitischen Begriffs. Studienausgabe. Freiburg: Alber, 2014. Google Scholar
Markowitsch, Hans, and Harald Welzer. Das autobiographische Gedächtnis. Hirnorganische Grundlagen und biosoziale Entwicklung. Stuttgart: Klett/Cotta, 2005. Google Scholar
Morizot, Baptiste. “Ce mal de Pays sans exil. Les affects du mauvais temps qui vient.“ Revue Critique 1 (2019): 860–861. Google Scholar
Morizot, Baptiste. “Heimweh ohne Exil. Wie können wir mit der Verunsicher-ung umgehen, die eine sich immer schneller verändernde Welt hervorruft?“ Philosophie Magazin, Edition Januar (2020): 56–61. Google Scholar
Musil, Robert. Der Mann ohne Eigenschaften. Book 8, 1th Part. Accessed March 22, 2022. https://archive.org/details/MusilDerMannOhneEigen-schaften/page/n875/mode/2up?view=theate. Google Scholar
Polgar, Alfred. Kleine Schriften, edited by Marcel Reich-Ranicki, and Ulrich Weinzierl. Reinbek: Rowohlt, 1982–1986. Lizenzausgabe. Frankfurt am Main: Büchergilde Gutenberg, 1983-1988. Google Scholar
Richter, Jean Paul. „Impromptü's, welche ich künftig in Stammbücher schreiben werde (Cotta'sches Taschenbuch für Damen, 29, 1812).“ In Richter, Jean Paul. Sämtliche Werke. Vol. 32. Berlin: Reimer, 1842. Google Scholar
Rudiš, Jaroslav. Winterbergs letzte Reise. München: Luchterhand, 2019. Google Scholar
Schacter, Daniel L. Searching for Memory. The Brain, the Mind and the Past. New York: Basic Books, 1996. Google Scholar
Waldenfels, Bernhard. Ortsverschiebungen, Zeitverschiebungen. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2009. Google Scholar
Welzer, Harald. Das kommunikative Gedächtnis. Eine Theorie der Erinnerung. München: C.H. Beck, 2002. Google Scholar
Wolting, Stephan. “Fiktion und Fremde in Hans-Josef Ortheils Romanen ‚Die Erfindung des Lebens‘ und ‚Die Moselreise‘.“ In Zwischen Fremdheit und Erinnerung. Entwicklungen in der deutschen und polnischen Literatur nach 1989, edited by Carsten Gansel et al., 43-55. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2015. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 60PDF downloads: 75
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Transfer. Reception Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Podobne artykuły
- Anna Majkiewicz, Samotność w przestrzeni pomiędzy (Vor der Zunahme der Zeichen Senthurana Varatharajaha) , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Manuela Graf, Lęk i liminalność w autobiograficznej twórczości Hugo Hamiltona , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
- Małgorzata GERBER, Jak Helweci odkryli Wałbrzych. O recepcji Joanny Bator w Szwajcarii , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Katarzyna LUKAS, Przekraczanie granic w przekładzie intersemiotycznym: powieść graficzna Dietera Jüdta Heimsuchung und andere Erzählungen von Bruno Schulz , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Kamila ŁAPICKA, Polskie głosy w dyskusji o niemieckiej przeszłości w dwóch inscenizacjach Kamienia Mariusa von Mayenburga , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Anna Bożena Badura, Autentyczność literatury migracyjnej na przykładzie niemieckojęzycznych powieści wydanych po 2015 roku , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Marcin Pliszka, Małe tęsknoty w "małej" prozie Roberta Walsera , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Gabriela Jelitto-Piechulik, Tęsknota za przeszłością i jej nowe odkrycie w reportażach o Galicji , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Katarzyna Lukas, Przedstawienie strachu i lęku jako element krytyki kultury w powieści Thomasa Hettchego "Pfaueninsel" (2014) , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.