Świat i śmierć. O "Wysokim słońcu" Łukasza Barysa

Ewa Bartos

ewa.bartos@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach (Polska)

Abstrakt

Twórczość poetycka Łukasza Barysa, wpisując się w tradycję naturocentrycznego romantyzmu, podejmuje z nim dialog i przeciwstawia mu współczesną ekologiczną wrażliwość. Wiersze z debiutanckiego zbioru Wysokie słońce wpisują się w nurt nowoczesnej poezji zaangażowanej ekologicznie i społecznie. Człowiek dzieli swój los z przyrodą, a śmierć ludzi, zwierząt i roślin zasługuje na tę samą pamięć. Romantyczny paradygmat pamięci o zmarłych zostaje przez poetę odczytany na nowo jako wezwanie do oddania szacunku każdemu bytowi.


Słowa kluczowe:

Łukasz Barys, empatia, ekologia, romantyzm, śmierć, poezja

Bibliografia

Barcz, Anna. Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, 2016. Google Scholar

Barys, Łukasz. Jeśli przecięto cię na pół. Warszawa: Wydawnictwo Cyranka, 2022. Google Scholar

Barys, Łukasz. Kości, które nosisz w kieszeni. Warszawa: Wydawnictwo Cyranka, 2021. Google Scholar

Barys, Łukasz. Wysokie słońce. Łódź–Kraków: Biblioteka Literacka Kwartalinika “Nowy Napis”, 2020. Google Scholar

Bełza, Marcin. “Nieznośna gęstość memów. O powieściach “Kości, które nosisz w kieszeni” i “Jeśli przecięto cię na pół” Łukasza Barysa (Debiuty i po-debiuty).” Kultura Liberalna, no. 735 (2023). Accessed April 25, 2024. https://kulturaliberalna.pl/2023/04/18/marcin-belza-recenzja-lukasz-barys-jesli-przecieto-cie-kosci-debiuty-podebiuty/. Google Scholar

Brągiel, Monika. “Próbowałem zetrzeć słońce, lecz wisiało za wysoko”. O debiutanckim tomie Łukasza Barysa.” Kwartalnik Kulturalny Nowy Napis, November 26, 2023. Accessed April 28, 2024. https://nowynapis.eu/tygodnik/no-77/artykul/probowalem-zetrzec-slonce-lecz-wisialo-za-wysoko-o-debiutanckim-tomie?fbclid=IwAR1iXDwFvLcOh-xpz6lYj81vgDwtDu3RxrBNdXBG-Oy1uXa3psU6oisY6iU_aem_AftoNzzeDReGtYHUkLgDgny6ZkebTe0HsGCi53YgVx4hKhzAUx8XzQcIAV_ZFFsZSF69qKccgqO0lFLIQClBy2Nb. Google Scholar

Cieślak, Tomasz. “Pozorna moc zdrobnień.” Kalejdoskop, no 1 (2021): 68. Google Scholar

DeLoughrey, Elizabeth. “Ordinary Futures: Interspecies Worldings in the Anthropocene.” In Global Ecologies and the Environmental Humanities, edited by Elizabeth DeLoughrey, Jill Didur, and Anthony Carrigan, 352–372. New York–London: Routledge, 2015. Google Scholar

Janion, Maria. Niesamowita słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022. Google Scholar

Janion, Maria. “Rozmowa na koniec wieku. O duszy.” In Maria Janion. Do Europy – tak, ale razem z naszymi umarłymi. Afterword by Jacek Leociak, 224–258. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2024. Google Scholar

Kisiel, Joanna, and Monika Ładoń. “Do rany przyłóż.” Rana. Literatura – Doświadczenie-Tożsamość, no. 1 (2020): 7–10. Google Scholar

Kolbuszewski, Jacek. “Słowo wstępne.” In Literatura i przyroda. Antologia, edited and introducion by Jacek Kolbuszewski. Katowice: Książnica, 2000. Google Scholar

Łubieński, Stanisław. “Nerwica ekologiczna.” In Łubieński, Stanisław. Książka o śmieciach, 227–262. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2020. Google Scholar

Mach, Marta. “Łukasz Barys: “Pabianice mnie jeszcze trzymają”.” Zwykłe Życie. Accessed April 25, 2024. https://zwyklezycie.pl/2022/01/lukasz-barys-pabianice-mnie-jeszcze-trzymaja/. Google Scholar

Milas, Tymoteusz. “Prowincja nie wyklucza. Łukasz Barys.” Miej miejsce, November 14, 2022. Accessed April 25, 2024. http://miejmiejsce.com/sztuka/prowincja-nie-wyklucza-lukasz-barys/. Google Scholar

“Najwyższym szczęściem dzieci ziemi jest jedynie osobowość.” Z Profesor Marią Janion rozmawiają Zbigniew Benedyktowicz i Czesław Robotycki.” Polska Sztuka Ludowa – Konteksty, vol. 49, no. 3–4 (1995): 5–15. Google Scholar

Nęcka-Czapska, Agnieszka. “Póła literacka 2021.” Postscriptum Polonistyczne, no. 1 (2022): 1–22. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_31261_PS_P_2022_29_05. Google Scholar

Nowacki, Dariusz. “Kto tak zaczyna, ma szansę zajść wysoko. Ta książka to znakomity debiut.” Gazeta Wyborcza, August 31, 2021. Accessed April 20, 2024. https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,27483492,kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa-smierc-krzepi.html. Google Scholar

Nowacki, Dariusz. “Życie przecięte na pół. Obcowanie z umarłymi to jedyna droga ucieczki od świata.” Gazeta Wyborcza, October 18, 2022. Accessed April 24, 2024. https://wyborcza.pl/7,75517,29037073,poszedl-za-ciosem.html. Google Scholar

Partyka, Adam. “Pod taflą lodu (recenzja Wysokiego słońca Łukasza Barysa).” Accessed April 23, 2024. https://stonerpolski.pl/pod-tafla-lodu-recenzja-wysokiego-slonca-lukasza-barysa/. Google Scholar

Piskorska, Jadwiga. ““Jeśli przecięto cię na pół”. Upiorne tropy resentymentu.” Kwartalnik Kulturalny Nowy Napis, April 27, 2023. Accessed April 28, 2024. https://nowynapis.eu/tygodnik/no-200/artykul/jesli-przecieto-cie-na-pol-upiorne-tropy-resentymentu. Google Scholar

Roesler, Mateusz. “Łukasz Barys. Spod znaku wesołego romantyzmu.” Pismo. Magazyn opinii, Mai 4, 2022. Accessed April 23, 2024. https://magazynpismo.pl/kultura/apteczka/lukasz-barys-spod-znaku-wesolego-romantyzmu/. Google Scholar

Różewicz, Tadeusz. Matka odchodzi. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001. Google Scholar

Różewicz, Tadeusz. Mother Departs. Translated by Barbara Bogoczek. With Introduction by Tony Howard. London: Stork Press, 2013. Google Scholar

Sabak, Kinga. “Bieda, która ogranicza i nie pozwala myśleć o przyszłości. Jest tylko beznadziejne “tu i teraz”.” Newsweek, September 10, 2021. Accessed April 22, 2024. https://www.newsweek.pl/kultura/kinga-sabak-recenzuje-ksiazke-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa/wf9kk9p. Google Scholar

Sadzik, Piotr. “Kości języka”. Dwutygodnik. Accessed April 23, 2024. https://www.dwutygodnik.com/artykul/9665-kosci-jezyka.html. Google Scholar

Sobolewska, Justyna. “Elegia dla bidoków.” Polityka, August 31, 2021. Accessed April 22, 2024. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2132220,1,recenzja-ksiazki-lukasz-barys-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni.read. Google Scholar

Szot, Wojciech. “Cudowny młodzieniec polskiej literatury. Czegokolwiek dotknie, zamienia to w nagrody.” Gazeta Wyborcza, November 21, 2023. Accessed April 20, 2024. https://wyborcza.pl/7,75517,30424336,rozewicz-dla-barysa.html. Google Scholar

Woźniak, Adam. “Sekcja zwłok.” Dwutygodnik. Strona kultury. Accessed April 24, 2024. https://www.dwutygodnik.com/artykul/10370-sekcja-zwlok.html. Google Scholar


Opublikowane
2024-11-30

Cited By / Share

Bartos, E. (2024). Świat i śmierć. O "Wysokim słońcu" Łukasza Barysa. Transfer. Reception Studies, 9(1), 263–283. https://doi.org/10.16926/trs.2024.09.07

Autorzy

Ewa Bartos 
ewa.bartos@us.edu.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska

Statystyki

Abstract views: 0
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Transfer. Reception Studies

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.


Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.