Świat, którego już nie ma. O wspomnieniach Otto Friedlaendera, Stefana Zweiga i Tadeusza Boya-Żeleńskiego

Elżbieta Hurnik

e.hurnik@ujd.edu.pl
Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie (Polska)

Abstrakt

Przedmiotem uwagi badawczej w artykule są wspomnienia pisarzy związanych
w młodości z Wiedniem: Stefana Zweiga i Otto Friedlaendera oraz Tadeusza Boya-Żeleńskiego związanego z Krakowem. Rozważania prowadzone są w oparciu o odwołania do ustaleń geopoetyki, problematyki miejsca, autobiografii. Wspomnienia pisarzy dotyczą przełomu XIX i XX wieku, obejmują różne aspekty ówczesnego życia społecznego i towarzyskiego, kultury materialnej i duchowej, utrwalonych zwyczajów. Pamiętnikarze rejestrują także zmiany zachodzące w życiu artystycznym, przedstawiają grupy i środowiska literackie oraz znane postaci tego czasu. Są jednocześnie obserwatorami i uczestnikami życia przełomu wieków,
a ich relacje traktowane są jako wspomnienia, szkice, reportaże, autobiografie.


Słowa kluczowe:

autobiografizm, przełom XIX i XX wieku, Wiedeń, Kraków, przestrzeń

Bibliografia

Czermińska, Małgorzata. “Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca.” In Kulturowa historia literatury, edited by Anna Łebkowska, and Włodzimierz Bolecki, 146–160. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2015. Google Scholar

Deutsche Literatur in Schlaglichtern, edited by Bernd Balzer, and Volker Mertens in collaboration with other contributors and editors of Meyers Lexikon. Mannaheim–Wien–Zürich: Meyers Lexikonverlag 1990. Google Scholar

Dubrović, Milan. Veruntreute Geschichte. Wien–Hamburg: Paul Zsolnay Ver-lag, 1985. Google Scholar

Friedlaender, Otto. Letzter Glanz der Märchenstadt. Bilder aus dem Wiener Leben um die Jahrhundertwende 1890–1914. Wien: Ring–Verlag [APA]. Google Scholar

Ganczar, Maciej. “Literatura emigracyjna po 1938 roku.” In Ganczar, Maciej. Historia literatury austriackiej, 231–269. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016. Google Scholar

Grodziski, Stanisław. Franciszek Józef I, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1983. Google Scholar

Hauptwerke der österreichischen Literatur. Einzeldarstellungen und Interpretationen, edited and with an essay by Ernst Fischer. München: Kindler Verlag, 1997. Google Scholar

John, Michael, and Lichtblau, Albert. Schmelztiegel Wien einst und jetzt. Zur Geschichte und Gegenwart von Zuwanderung und Minderheiten, with an introduction by Erich Zöllner. Wien–Köln–Weimar: Böhlau, 1993. Google Scholar

Johnston, William M. Österreichische Kultur- und Geistesgeschichte. Gesellschaft und Ideen im Donauraum 1848 bis 1938. Wien–Köln–Weimar: Böhlau Verlag, 1992. Google Scholar

Kaszyński, Stefan H. “Literatura austriacka XX wieku.” In Pisarze niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN, edited by Marek Zybura, X–XIV. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. Google Scholar

Kaszyński, Stefan H. “Psychoanaliza – Stefan Zweig (1881–1942).” In Kaszyński Stefan H. Krótka historia literatury austriackiej, 207–212. Po-znań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Google Scholar

w Poznaniu, 2012. Google Scholar

Kinz, Maria. Damals in Hernals… Wien: Dachs Verlag, 1993. Google Scholar

Magris, Claudio. Donau. Biographie eines Flusses. Translated by Heinz Georg Held. Wien: Zsolnay Verlag, 1988. Google Scholar

Makowiecki, Andrzej Z. [Entry:] “Żeleński Tadeusz, pseud. Boy.” In Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, vol. 2, edited by Julian Krzyża-nowski, since 1976 Czesław Hernas, et al., 696–697. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. Google Scholar

Makowiecki, Andrzej Z. “Boy a Młoda Polska.” In Andrzej Z. Makowiecki. Wokół modernizmu. Szkice, 33–53. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985. Google Scholar

Niedźwiedź, Dominika. “Autokreacje.” In Niedźwiedź, Dominika. Jak Tadeusz Żeleński stworzył Boya. Strategie, autokreacje, wizerunki, 135–176. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, 2022. Google Scholar

Nowakowski, Zygmunt. Mój Kraków i inne wspomnienia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Interim, 1994. Google Scholar

Rybicka, Elżbieta. “Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych).” In Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, edited by Michał Paweł Markowski, and Ryszard Nycz, 471–490. Kraków: Universitas, 2006. Google Scholar

Schmölzer, Hilde. A schöne Leich. Der Wiener und sein Tod. Mit Illustrationen aus dem Wiener Bestattungsmuseum, 7–159. Wien: Verlag Kremayr Google Scholar

& Scheriau, 1980. Google Scholar

Währing 1880-1930. Album, edited by Helfried Seemann, and Christian Lun-zer. Wien: Verlag für Photographie, 1996. Google Scholar

Weiss, Tomasz. Legenda i prawda Zielonego Balonika. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976. Google Scholar

Wien und seine Kaffehäuser. Ein literarischer Streifzug durch die berühmtesten Cafés der Donaumetropole, edited by Petra Neumann. München: Wilhelm Heyne Verlag, 1997. Google Scholar

Wien von gestern. Ein literarischer Streifzug durch die Kaiserstadt, collected and narrated by Heinz Gerstinger, 9–190. Wien: J&V Edition Wien, 1991. Google Scholar

Zawiszewska, Agata. “Le plaisir du text po polsku. O języku krytyki literackiej Tadeusza Żeleńskiego-Boya. Biada literaturze, gdy przestaje budzić namiętność.” Literacje, no. 3 (2013): 31–39. Google Scholar

Zweig, Stefan. Świat wczorajszy. Translated by Maria Wisłowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958. Google Scholar

Zybura, Marek. [Entry:] “Zweig Stefan.” In Pisarze niemieckojęzyczni XX wie-ku. Leksykon encyklopedyczny PWN, edited by Marek Zybura, 350. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. Google Scholar

Żeleński (Boy), Tadeusz. Znaszli ten kraj?… I inne wspomnienia. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1962. Google Scholar


Opublikowane
2024-11-30

Cited By / Share

Hurnik, E. (2024). Świat, którego już nie ma. O wspomnieniach Otto Friedlaendera, Stefana Zweiga i Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Transfer. Reception Studies, 9(1), 245–261. https://doi.org/10.16926/trs.2024.09.16

Autorzy

Elżbieta Hurnik 
e.hurnik@ujd.edu.pl
Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie Polska

Statystyki

Abstract views: 0
PDF downloads: 0


Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Transfer. Reception Studies

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.


Podobne artykuły

1 2 3 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.