Odczytywanie powieści Południca Julii Franck i Słownik Jenny Erpenbeck z perspektywy polskiej
Katarzyna PIOTROWSKA
Akademia im. Jana Długosza (Częstochowa) (Polska)
Abstrakt
Autorka podejmuje tematykę recepcji w Polsce powieści Południca (Mittagsfrau) Julii Franck i powieści Słownik (Wörterbuch), autorstwa Jenny Erpenbeck. Analiza recenzji, komentarzy, omówień w obiegu akademickim i krytycznoliterackim (także nieprofesjonalnym obiegu internetowym) obu tych utworów wskazuje na większe zainteresowanie odczytywaniem Południcy niż Słownika. Przyczyn takiej sytuacji można dopatrywać się w działaniach promocyjnych wydawnictw, w których ukazały się powieści. Czytelnicy chętniej sięgają po autora konsekrowanego, już nagradzanego, posiadającego medialne uznanie i prestiż, niż po ważnego, posiadającego kapitał symboliczny. Autorka wskazuje ponadto, że odczytywaniu Południcy towarzyszy podkreślanie roli, jaką odgrywa w powieści perspektywa tożsamości narodowej mieszkańców Europy Wschodniej, natomiast optyka totalitarna, przez którą postrzegany jest Słownik Jenny Erpenbeck, ujawnia polsko-niemiecką bliskość historyczną, tożsamą dla obu państw z Bloku Wschodniego. Podsumowując artykuł, Autorka stwierdza, że młoda niemiecka literatura, reprezentowana przez omawiane autorki, wciąż rzadko jest przedmiotem badań akademickich.
Słowa kluczowe:
Południca, Julia Franck, Słownik, Jenny Erpenbeck, recepcja krytycznoliteracka, recepcja czytelnicza, autor konsekrowany, kapitał symboliczny, tożsamość narodowa, totalitaryzmBibliografia
Bibliografia
Autorinnenlexikon, źródło: https://www.uni-due.de/autorenlexikon/franck [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Budziszewska W., Dialektologia a etnografia, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 1986, nr 12, s. 12. Google Scholar
Buras P., Romanse bez miłości, „Gazeta Wyborcza”, 3.08.2010, źródło: http://www.kroki.pl/jirgl_franck-pol-rec3.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Charnas T., Jenny Erpenbeck – z Niemiec do Polski, „Tomasz Charnas” [strona autorska], źródło: http://www.charnas.pl/akt_czyt.php?subaction=showfull&id=1238070286&archive=&start_from=&ucat=3& [stan z 1.12.2015]. Google Scholar
Czechowicz J., „Słownik” Jenny Erpenbeck, „Krytycznym Okiem. Blog krytycznoliteracki Jarosława Czechowicza”, źródło: http://krytycznymokiem.blogspot.com/2008/02/sownik-jenny-erpenbeck.html [stan z 15.12.2015]. Google Scholar
„Czytam Oglądam” [blog], Julia Franck, Południca, 1.07.2010, źródło: http://czytamogladam.blox.pl/2010/07/Julia-Franck-Poludnica.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
„Czytanki Anki” [blog], Południca-Julia Franck, 9.07.2010, źródło: http://czytankianki.blogspot.com/2010/07/poudnica-julia-franck.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Danielewicz-Kerski D., Drzewo bez cienia – Julia Franck i pisanie genealogii, „Pogranicza” 2008, nr 1, s. 28. Google Scholar
Darska B., Nie umiem być z tym dzieckiem (J. Franck, Południca), „ A to Książ-ka Właśnie! Blog krytycznoliteracki Bernadetty Darskiej”, źródło: http://bernadettadarska.blog.onet.pl/2010/04/27/nie-umiem-byc-z-tym-dzieckiem-j-franck-poludnica/ [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Hage V., Ganz schön abgedreht, „Der Spiegel”, 22.3.1999, nr 12, s. 244–246. Google Scholar
Iwasiów I., Pielęgniarka, „Tygodnik Powszechny”, 11.04.2010, źródło: http://www.kroki.pl/franck-pol2-rec3.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Iwasiów S., Pociąg donikąd, „artPAPIER”, 1.04.2010, źródło: http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=104&artykul=2406&kat=1 [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Jankowicz G., P. Marecki, A. Palęcka, J. Sowa, T. Warczok, Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierr’a Bourdieu. Raport z badań, Korpora-cja Ha!art, Kraków 2014. Google Scholar
Julia Franck w Polsce, Instytut Książki 8.04.2010, źródło: http://instytutksiazki.pl/wydarzenia,aktualnosci,24063,julia-franck-w-polsce.html, [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Julia Franck, źródło: http://www.juliafranck.de/site/julia_franck/biographie [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Kujawa-Eberharter A., Kobieta, dziecko, wiek XX, „Nowe Książki” 2010, nr 9, s. 51. Google Scholar
Majkiewicz A., Seria Schritte / Kroki na polskim rynku wydawniczym, „Studia Neofilologiczne”, t. 11: Współczesna recepcja literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, Częstochowa 2015, s. 213–232; http://dx.doi.org/10.16926/sn.2015.11.13. Google Scholar
Majkiewicz A., Społeczna recepcja serii Schritte / Kroki – obieg krytycznoliteracki, „Studia Neofilologiczne”, t. 11: Współczesna recepcja literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz, A. Szyndler, Częstochowa 2015, s. 233–254; http://dx.doi.org/10.16926/sn.2015.11.14 . Google Scholar
„Młoda Pisarka Czyta” [blog], Południca – Julia Franck, 23.05.2010, źródło: http://mlodapisarkaczyta.blox.pl/2010/05/Poludnica-Julia-Franck.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Piotrowska K., Trudny początek recepcji powieści Jenny Erpenbeck w Polsce, [w:] Zrozumieć obcość. Recepcja literatury niemieckojęzycznej po 1989 roku, red. M. Wolting, S. Wolting, Universitas, Kraków [w druku]. Google Scholar
Południca Julii Franck, „Fotel przy Kominku” [blog], 12.04.2011, źródło: http://fotelprzykominku.blox.pl/2011/04/Poludnica-Julii-Franck.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Portal „Biblionetka.pl”, autor: norge, Jak mogła to zrobić?, 1.02.2012, źródło: http://www.biblionetka.pl/art.aspx?id=568583 [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Robert M., Julia Franck – Południca, „Życie Warszawy”, 6.05.2010, źródło: http://www.kroki.pl/franck-pol2-rec2.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Robert M., Zło ukryte w słowach – Jenny Erpenbeck „Słownik”, „Czytam Centralnie” [blog], źródło: http://czytamcentralnie.blogspot.com/2012/03/zo-ukryte-w-sowach-jenny-erpenbeck.html, 29.03.2012 [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Rusinek W., Przepisywanie Niemiec, „Kwartalnik Kulturalny Opcje” 2010, nr 2, s. 113. Google Scholar
Rut J., O niewypowiadalności w słowach… wywiad z Julią Franck, 1.06.2010, źródło: http://bielawa.naszemiasto.pl/artykul/o-niewypowiadalnosci-w-slowach-wywiad-z-juliafranck,436128,art,t,id,tm.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Sołowiej M., „Słownik” Jenny Erpenbeck, portal „Kafeteria.pl”, źródło: http:// kafeteria.pl/kultura/8222slownik8221-jenny-erpenbeck-a_4425, 28.03.2008 [stan z 15.12.2015]. Google Scholar
Spotkanie autorskie z Jenny Erpenbeck, źródło: http://germanistyka.amu.edu.pl/pl/index.php/instytut-mm/z-ycia-instytutu-mainmenu-40/gocie-instytutu-mainmenu-84/685-spotkanie-autorskie-z-jenny-erpenbeck-zdjcia [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Spotkanie z Julią Franck w Szczecinie, źródło: http://www.kroki.pl/imprezy.html [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Ślepa na serce, (Julia Franck, Południca), „Beznadziejnie Zacofany w Lektu-rze”, 24.10.2013, źródło: http://zacofany-w-lekturze.pl/2013/10/slepa-na-serce-julia-franck-poludnica.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
To się czyta, http://www.polskieradio.pl/8/195/Artykul/197272,To-sie-czyta-Julia-Franck-Poludnica, [stan z 12.05.2016]. Google Scholar
Wapińska M., Melancholia obcości, „Dziennik” dodatek „Kultura”, 2.04.2010, źródło: http://www.kroki.pl/franck-pol2-rec1.html [stan z 11.06.2016]. Google Scholar
Wer ist ein Fräuleinwunder?, [w:] O. Saburo, Das „Fräuleinwunder” im Jahre 2006, s. 148, źródło: http://dspace.wul.waseda.ac.jp/dspace/bitstream/2065/29201/1/WasedaGlobalForum_04_00_013_OKAMURA.pdf [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Wolski P., Całkiem nowy sposób milczenia – Julia Franck i pytania o niemiec-ką pamięć, „Pogranicza” 2008, nr 1, s. 33. Google Scholar
Wolting M., Mroczna powieść o losie kobiety w XX wieku, [w:] Arcydzieła literatury niemieckojęzycznej: szkice, komentarze, interpretacje, red. E. Białek i G. Kowal, t. 1, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2011, s. 327–332. Google Scholar
Wulff M., Die ergreifende Geschichte der Julia Franck, „Die Welt” 9.10.2007, źródło: http://www.welt.de/kultur/article1247144/Die-ergreifende-Geschichte-der-Julia-Franck.html [stan z 17.05.2016]. Google Scholar
Wunderlich D., Julia Franck: Der neue Koch, Buchtipps&Filtipps,za: M. Fess- mann, „Süddeutsche Zeitung”, 15.10.1997, źródło: http://www.dieterwunderlich.de/Franck_neue_koch.htm#inhaltsangabe [stan z 16.05.2016]. Google Scholar
Autorzy
Katarzyna PIOTROWSKAAkademia im. Jana Długosza (Częstochowa) Polska
Statystyki
Abstract views: 77PDF downloads: 19
Podobne artykuły
- Jolanta PACYNIAK, Recepcja twórczości Jenny Erpenbeck w Polsce i w krajach niemieckojęzycznych , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Aneta JURZYSTA, Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- annabednarczyk, Recepcja, czyli co? Przekład adaptacyjny w kontekście polityki (między cytatem a plagiatem) , Transfer. Reception Studies: Tom 9 (2024): The Literature (of the) “now.” Interventions, Trends and Revisions
- Hans-Christian Trepte, Powroty do przeszłości. Po śladach rodzinnych w niemieckojęzycznej literaturze (nie tylko) polskiego pochodzenia , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Joanna ŁAWNIKOWSKA-KOPER, Recepcja twórczości Ericha Hackla w krajach niemieckojęzycznych i w Polsce , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Małgorzata GERBER, Jak Helweci odkryli Wałbrzych. O recepcji Joanny Bator w Szwajcarii , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Bożena Anna BADURA, Migration erzählen. Am Beispiel von gehen, ging, gegangen von Jenny Erpenbeck und Widerfahrnis von Bodo Kirchhoff , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Gabriela JELITTO-PIECHULIK, Recepcja twórczości Ricardy Huch w Polsce , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Joanna ŁAWNIKOWSKA-KOPER, Granice (nie)przyzwoitości. Dysforia. Przypadki mieszczan polskich Marcina Kołodziejczyka w kontekście polskiej recepcji Gabriele Wohmann , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Ivan ZYMOMRYA , Dylemat tożsamości w artystycznej koncepcji Emmy Andijewskiej , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.