„Nowi Niemcy” (?) – refleksje o byciu migrantem w twórczości autorek o polskich korzeniach
Eliza Szymańska
eliza.szymanska@ug.edu.plUniwersytet Gdański (Gdańsk) (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6644-9631
Abstrakt
Tytuł artykułu odnosi się z jednej strony do opublikowanej w 2012 roku książki Özlem Topcu, Alice Bota i Khue Pham. Z drugiej strony powołuję się również na publikację Brigitty Helbig-Mischewski i Małgorzaty Zduniak-Wiktorowicz z 2016 roku, w której to badaczki mianem młodej prozy określają pisarzy i pisarki urodzonych w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w Niemczech, ale posiadających polskie korzenie. Ich cechą wspólną jest fakt, że Polskę zazwyczaj opuścili jako małe dzieci, bądź urodzili się już w Niemczech. Szczególnie interesujące wydaje się w tym kontekście znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób, jeżeli w ogóle, opisują oni (szczególnie autorki: Paulina Schulz, Alice Bota, Emilia Smechowski) swój status migrantki i jakie znaczenie przypisują faktowi, iż w społeczeństwie niemieckim funkcjonują jako „osoby z pochodzeniem migracyjnym”. W swoim tekście wskażę możliwe strategie obchodzenia się z doświadczeniem migracji oraz postaram się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście określenie „nowi Niemcy” jest w tym kontekście adekwatne.
Słowa kluczowe:
migracja, młoda proza z polskimi korzeniami, Paulina Schultz, Alice Bota, Emila SmechowskiBibliografia
Bibliografia
Schulz P., Literatur als Heimat, „Jahrbuch Polen“ 2010: Migration, Wiesbaden, s. 191–196. Google Scholar
Smechowski E., Deutsche mit polnischen Wurzeln. Sollten Migranten unsichtbar sein?, „TAZ” 1.05.2015, online: http://www.taz.de/!5010248/ [dostęp: 2.11.2017]. Google Scholar
Smechowski E., Ich bin wer, den du nicht siehst, „TAZ“ 2.05.2015, online: http://www.taz.de/!868119/ [dostęp: 24.11.2017]. Google Scholar
Smechowski E., Wir Strebermigranten, Hanser, Berlin 2017. Google Scholar
Topcu Ö., Bota A., Pham K., Wir neuen Deutschen. Wer wir sind, was wir wollen, Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2012. Google Scholar
Czapliński P., Kontury mobilności, [w:] Czapliński P., R. Makarska, M. Tomczok (red.), Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 9–42. Google Scholar
Dobrogoszcz T., Przeciw stereotypom: mimikra a hybrydyczność. Współczesna proza polska na tropie tożsamości polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, „Teksty Drugie” 2016, nr 3, s. 42–59. Google Scholar
Dörr V.C., „Gastarbeiter“ vs. „Kanaksta“: Migranten-Biographien zwischen Alterität, Hybridität und Transkulturalität, [w:] Moser Ch., Nelles J. (red.), AutoBioFiktion. Konstruierte Identitäten in Kunst, Literatur und Philosophie, Aisthesis Verlag, Bielefeld 2006, s. 145–166. Google Scholar
Gosk H., Wprowadzenie, [w:] eadem (red.), Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Universitas, Kraków 2012, s. 7–11. Google Scholar
Gutjahr O., Von der Nationalkultur zur Interkulturalität. Zur literarischen Semantisierung und Differenzbestimmung kollektiver Identitätskonstrukte, [w:] Razbojnikova-Frateva M., Winter H.-G. (red.), Interkulturalität und Nationalkultur in der Deutschsprachigen Literatur, Thelem Verlag, Dresden 2006, s. 91–121. Google Scholar
Hauenschild K., Wulfmeyer M., Transkulturelle Identitätsbildung – ein Forschungsprojekt, [w:] Datta A. (red.), Transkulturalität und Identität. Bildungsprozesse zwischen Exklusion und Inklusion, IKO – Verlag für Interkulturelle Kommunikation, Frankfurt am Main 2005, s. 183–201. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Zduniak-Wiktorowicz M., Proza polskiego pochodzenia w Niemczech i konteksty, [w:] Helbig-Mischewski B., Zduniak-Wiktorowicz M. (red.), Migrantenliteratur im Wandel. Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa / Literatura migracyjna w procesie. Młoda proza (nie tylko) polskiego pochodzenia w Niemczech i Europie, Leipziger Universitätsverlag, Leipzig 2016, s. 21–28. Google Scholar
Iwasiów I., Ruchome konstelacje. Berlin i okolice na łamach Szczecińskiego Dwumiesięcznika Kulturalnego „Pogranicza”, [w:] Helbig-Mischewski B., Zduniak-Wiktorowicz M. (red.), Migrantenliteratur im Wandel. Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa / Literatura migracyjna w procesie. Młoda proza (nie tylko) polskiego pochodzenia w Niemczech i Europie, Leipziger Universitätsverlag, Leipzig 2016, s. 279–286. Google Scholar
Kołodziejczyk D., W poszukiwaniu migracyjnego pisania. Kosmopolityka pewnego przypadku literackiego na Wyspach, „Teksty Drugie” 2016, nr 3, s. 116–141. Google Scholar
Makarska R., Im Zeichen des Uneindeutigen. Lässt sich die „zweite Generation” der polnischen Migranten in Deutschland als eine Generation beschrei-ben?, [w:] Helbig-Mischewski B., Zduniak-Wiktorowicz M. (red.), Migrantenliteratur im Wandel. Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa / Literatura migracyjna w procesie. Młoda proza (nie tylko) polskiego pochodzenia w Niemczech i Europie, Leipziger Universitätsverlag, Leipzig 2016, s. 131–141. Google Scholar
Palej A., Fließende Identitäten. Die deutsch-polnischen Autoren mit Migrationshintergrund nach 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015. Google Scholar
Rudnicki J., …jestem głuchy na pozaziemskie tam-tamy. Z Januszem Rudnickim rozmawia Krzysztof Niewrzęda, „Pogranicza” 2002, nr 5, s. 16–20. Google Scholar
Szymańska E., Die Erfahrung der Migration – Literatur als Heimat von Paulina Schulz aus interkultureller Perspektive, „Polilog. Studia neofilologiczne” 2016, nr 6, s. 179–186. Google Scholar
Welsch W., Transkulturalität. Lebensformen nach der Auflösung der Kulturen, „Information Philosophie” maj 1992, t. 2, s. 5–20. Google Scholar
Werner A., Żukowski T. (red.), Gry o tożsamość w czasach wielkiej zmiany, Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, Warszawa 2013. Google Scholar
Wolf M., Zur kulturellen Übersetzung der Migration: theoretische Vorüberlegungen, [w:] Vorderobermeier G., Wolf M. (red.), „Meine Sprache grenzt mich ab…”. Transkulturalität und kulturelle Übersetzung im Kontext von Migranten, LIT Verlag, Berlin 2008, s. 21–36. Google Scholar
Wolting M., „Identität kann nur als ein Problem existieren” – Zu Identitätskonstruktionen in der Gegenwartsliteratur. Einleitung, [w:] eadem (red.), Identitätskonstruktionen in der deutschen Gegenwartsliteratur, V & R unipress, Göttingen 2017, s. 9–20. Google Scholar
Binationale Herkunft wird in Deutschland „nicht als Gewinn angesehen”. Buch mit Migrationshintergrund: Autorin über die offenen und versteckten De-mütigungen der „neuen Deutschen". Alice Bota im Gespräch mit Susanne Führer, źródło: http://www.deutschlandfunkkultur.de/binationale-herkunft-wird-in-deutschland-nicht-als-gewinn.954.de.html?dram:article_id=223047 [dostęp: 28.10.2017]. Google Scholar
„Wir sollten die Klappe halten” – Gespräch mit Emilia Smechowski über Strebermigranten, źródło: https://www.tip-berlin.de/gespraech-mit-emilia-smechowski-ueber-strebermigrantenwir-sollten-die-klappe-halten-gespraech-mit-emilia-smechowski/ [dostęp: 24.11.2017]. Google Scholar
„Warum tue ich so, als sei ich Bio-Deutsche?” Emilia Smechowski im Gespräch mit Christine Watty, źródło: http://www.deutschlandfunkkultur.de/journalistin-emilia-smechowski-warum-tue-ich-so-als-sei-ich.1008.de.html?dram:article_id=391814 [dostęp: 22.11.2017]. Google Scholar
Simone Schmollack: Emilia Smechowski: „Wir Strebermigranten”. Warum viele polnische Einwanderer ihre Identität verleugnen, źródło: http://www.deutschlandfunkkultur.de/emilia-smechowski-wir-strebermigranten-warum-viele.1270.de.html?dram:article_id=393290 [dostęp: 24.11.2017]. Google Scholar
Unsichtbare Polen in Deutschland, źródło: http://www.deutschlandfunk.de/einwanderer-unsichtbare-polen-in-deutschland.1310.de.html?dram:article_id=391714 [dostęp: 20.11.2017]. Google Scholar
http://www.ndr.de/kultur/buch/Emilia-Smechowski-Wir-Strebermigranten-,strebermigranten100.html [dostęp: 20.11.2017]. Google Scholar
Autorzy
Eliza Szymańskaeliza.szymanska@ug.edu.pl
Uniwersytet Gdański (Gdańsk) Polska
https://orcid.org/0000-0002-6644-9631
Statystyki
Abstract views: 53PDF downloads: 26
Podobne artykuły
- Brigitta Helbig-Mischewski, „Ich komme aus Polen“. Literatura migracyjna jako coming out. Wir Strebermigranten Emilii Smechowski na tle prozy polskich migrantów w Niemczech , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Katarzyna LUKAS, Przekraczanie granic w przekładzie intersemiotycznym: powieść graficzna Dietera Jüdta Heimsuchung und andere Erzählungen von Bruno Schulz , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Aneta JURZYSTA, Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Joanna Drynda, Migration und Familie im Werk von Anna Kim , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Joanna ŁAWNIKOWSKA-KOPER, Granice (nie)przyzwoitości. Dysforia. Przypadki mieszczan polskich Marcina Kołodziejczyka w kontekście polskiej recepcji Gabriele Wohmann , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Joanna Frużyńska, Gorzkie łzy nieznośnych dzieci w wersji polskiej, czyli o motywie płaczu w tłumaczeniach zbiorku Struwwelpeter Heinricha Hoffmanna , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Marcin Pliszka, Małe tęsknoty w "małej" prozie Roberta Walsera , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Monika Wolting, Exil, Migration, Flucht und Vertreibung, Alte und Neue Kriege – Literarische Topoi des 20. und 21. Jahrhunderts, sekcja na Kongresie IVG, Uniwersytet w Palermo, 27–30 lipca 2021 r. – Sprawozdanie z konferencji , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Justyna Krauze-Pierz, „Tam, gdzie idylla jest największa, panuje też tęsknota”. Polscy internowani w Szwajcarii i ich tęsknota za ojczyzną , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Jolanta PACYNIAK, Recepcja twórczości Jenny Erpenbeck w Polsce i w krajach niemieckojęzycznych , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.