„Ich komme aus Polen“. Literatura migracyjna jako coming out. Wir Strebermigranten Emilii Smechowski na tle prozy polskich migrantów w Niemczech
Brigitta Helbig-Mischewski
brigitta@helbig-mischewski.deAdam-Mickiewicz-Universität Posen (Posen) (Niemcy)
https://orcid.org/0000-0003-1226-2983
Abstrakt
Celem artykułu jest prezentacja autobiograficznej książki rozliczeniowej Emilii Smechowski Wir Strebermigranten w kontekście twórczości tzw. pierwszego i drugiego pokolenia pisarzy i pisarek polskich w Niemczech (urodzonych w latach sześćdziesiątych, którzy przyjechali do Niemiec z własnej woli, i urodzonych w latach osiemdziesiątych, których zabrali ze sobą rodzice). Interpretacji podlega droga rozwoju bohaterki-narratorki prowadząca od długoletniej i wyobcowującej „nadidentyfikacji” z Niemcami i wymuszonej, zakłamanej asymilacji aż po integrację porzuconej polskiej tożsamości. W artykule wskazano także na podobieństwa opowieści Smechowski z książkami Aleksandry Tobor i Artura Soboczynskiego i na zastosowany przez autorkę koncept „zbawienia przez prawdę” oraz elementy narracji terapeutycznej.
Słowa kluczowe:
migracja, literatura migracyjna, asymilacja, wysiedleńcy, Polacy w Niemczech, Emilia Smechowski, Wir StrebermigrantenBibliografia
Bibliografia
Benz M., Dennerlein K., Literarische Räume der Herkunft. Fallstudien zu einer historischen Narratologie, De Gruyter Verlag, Berlin 2016. Google Scholar
Bhabha H., Die Verortung von Kultur. Mit einem Vorwort von Elisabeth Bron-fen, übers. von J. Freudl, M. Schiffmann, Stauffenburg Verlag, Tübingen 2000. Google Scholar
Gusowski A., P. Mordel, Der Club der polnischen Versager, Rowohlt Taschen-buchverlag, Reinbek bei Hamburg 2012. Google Scholar
Helbig B., Anioły i świnie w Berlinie, Forma, Szczecin 2005. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Blödsinn begeisterte Berlin oder wie der Club der Polni-schen Versager die deutsche Presse verwirrt, [in:] Faszination und Berüh-rungsangst. Polnische Literatur und Sprache aus der Perspektive des deutsch-polnischen kulturellen Austauschs, Olms-Verlag, Hildesheim 2006, S. 323–334. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Emigration als Kastration. Polnische Männerliteratur in Deutschland (Oświęcimski, Niewrzęda, Stamm, Muszer, Rudnicki), [in:] Polnische Literatur in Bewegung. Die Exilwelle der 1980-er Jahre, hg. von D. Henseler, R. Makarska, Transcript Verlag, Bielefeld 2013, S. 161–176. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Kilka uwag o wstydzie w kulturze niemieckiej i polskiej na podstawie prac badaczy niemieckich, [in:] Wstyd za PRL i nie tylko, hg. von K. Łozowska, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Zapol Dmochowski, Sobczyk, Szczecin 2010, S. 7–21. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Migrant mesjaszem. Fobie, obsesje, fantazmaty i kreacje autobiograficzne Leszka Oświęcimskiego, [in:] Między językami, kulturami, literaturami. Polska literatura (e)migracyjna w Berlinie i Sztokholmie po roku 1981, hg. von E. Teodorowicz-Hellman, J. Gesche, M. Brandt, Verlag der Universität Stockholm, Stockholm 2013, S. 198–208. Google Scholar
Helbig-Mischewski B., Niemieckie normopatyczne społeczeństwo. Wywiad z Hansem-Joachimem Maazem, „Odra“ 5 (667), 2018, S. 28–34. Google Scholar
Lehmann J.F., Sieben Thesen zur Genese der modernen Wut, [in:] ders., Im Abgrund der Wut. Zur Kultur- und Literaturgeschichte des Zorns, Rombach Buchverlag, Freiburg in Br. 2012, S. 10–27. Google Scholar
Loew P.O., Wir Unsichtbaren. Geschichte der Polen in Deutschland, C.H. Beck, München 2014. Google Scholar
Maaz H.-J., Das falsche Leben. Ursachen und Folgen unserer normopathischen Gesellschaft, Beck, München 2017. Google Scholar
Makarska R., Im Zeichen des Uneindeutigen. Lässt sich die „zweite Generation“ der polnischen Migranten in Deutschland als eine Generation beschrei-ben?, [in:] Migrantenliteratur im Wandel, Junge Prosa mit (nicht nur) pol-nischen Wurzeln in Deutschland und Europa, hg. von B. Helbig--Mischewski, M. Zduniak-Wiktorowicz, Universitätsverlag, Leipzig 2016, S. 131–141. Google Scholar
Migrantenliteratur im Wandel. Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wur-zeln in Deutschland und Europa, hg. von B. Helbig-Mischewski, M. Zduniak-Wiktorowicz, Universitätsverlag, Leipzig 2016. Google Scholar
Orłowski H., Die Lesbarkeit von Stereotypen. Der deutsche Polendiskurs im Blick historischer Stereotypenforschung und historischer Semantik, Neisse Verlag, Dresden 2006. Google Scholar
Praxis der interkulturellen Psychiatrie und Psychologie. Migration und psychi-sche Gesundheit, hg. von W. Machleidt, A. Heinz, Urban&Fischer, Mün-chen 2011. Google Scholar
Smechowski E., Rückkehr nach Polen. Expeditionen in mein Heimatland, Han-ser, Berlin 2019. Google Scholar
Smechowski E., Wir Strebermigranten, Hanser, Berlin 2017. Google Scholar
Soboczynski A., Polski Tango. Eine Reise durch Deutschland und Polen, Gustav Kiepenhauer Verlag, Berlin 2006. Google Scholar
Tobor A., Minigolf Paradiso, Rowohlt, Hamburg 2016. Google Scholar
Tobor A., Sitzen vier Polen im Auto: Teutonische Abenteuer, Ullstein, Berlin 2012. Google Scholar
Trepte H-Ch., Zwischen Zentrum und Peripherie. Zu neuen und alten Fragen der (E)migrationsliteratur, [in:] Migrantenliteratur im Wandel, Junge Pro-sa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa, hg. von B. Helbig-Mischewski, M. Zduniak-Wiktorowicz, Universitätsverlag, Leipzig 2016, S. 31–44. Google Scholar
Zduniak-Wiktorowicz M., Filologia w kontakcie. Polonistyka, germanistyka, postkolonializm, Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2018. Google Scholar
Zduniak-Wiktorowicz M., Helbig-Mischewski B., Prosa mit polnischem Hin-tergrund in Deutschland und Kontexte, [in:] Migrantenliteratur im Wandel, Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Euro-pa, hg. von B. Helbig-Mischewski, M. Zduniak-Wiktorowicz, Universi-tätsverlag, Leipzig 2016, S. 11–19. Google Scholar
Autorzy
Brigitta Helbig-Mischewskibrigitta@helbig-mischewski.de
Adam-Mickiewicz-Universität Posen (Posen) Niemcy
https://orcid.org/0000-0003-1226-2983
Statystyki
Abstract views: 81PDF downloads: 86
Podobne artykuły
- Renata Makarska, Tekstowa wielojęzyczność w niemieckojęzycznych utworach pisarzy polskiego pochodzenia (Artur Becker, Dariusz Muszer, Matthias Nawrat) , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Eliza Szymańska, „Nowi Niemcy” (?) – refleksje o byciu migrantem w twórczości autorek o polskich korzeniach , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Monika Wolting, Prolegomena do badań nad literaturą migracyjną , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Joanna Drynda, Migration und Familie im Werk von Anna Kim , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Monika Wolting, Exil, Migration, Flucht und Vertreibung, Alte und Neue Kriege – Literarische Topoi des 20. und 21. Jahrhunderts, sekcja na Kongresie IVG, Uniwersytet w Palermo, 27–30 lipca 2021 r. – Sprawozdanie z konferencji , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Hans-Christian Trepte, Powroty do przeszłości. Po śladach rodzinnych w niemieckojęzycznej literaturze (nie tylko) polskiego pochodzenia , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Monika Wolting, Matthias NAWRAT , Wytrzymać niejednoznaczność — co to jest: literatura europejska? Matthias Nawrat w rozmowie z Moniką Wolting , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Anna Bożena Badura, Autentyczność literatury migracyjnej na przykładzie niemieckojęzycznych powieści wydanych po 2015 roku , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Wolfgang SRÉTER, An der Grenze, die keine mehr ist , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Manuela Graf, Lęk i liminalność w autobiograficznej twórczości Hugo Hamiltona , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.